25 februari 2021

Wat speelt er op de school, met: Hélène Ninnin

Hoi Hélène, kun je kort iets vertellen over de school waar je werkt?

SBO de Griffel is een school voor speciaal basisonderwijs in Heerlen. Op onze school zitten kinderen van 4 tot 13 jaar. In de onderbouw krijgen ze beeldende therapie en de rest van de school krijgt handvaardigheid. Daarnaast zijn er ook kinderen die affectregulerende vaktherapie van mij krijgen. Dat is een methode die speciaal ontwikkeld is voor kinderen met een problematische hechting. Op school hebben we te maken met verschillende problematieken. Je moet daarbij denken aan o.a. gedragsproblemen, moeilijk lerende kinderen, ADHD, autisme en hechtingsproblematiek. We begeleiden de kinderen in hun persoonlijke ontplooiing en willen ze zo goed mogelijk voorbereiden op de maatschappij. We helpen ze om hun identiteit te ontwikkelen en elkaar te respecteren.

Wat is jouw rol op deze school?

Als leerkracht probeer ik de kinderen vooral te ondersteunen. Je reikt ze de tools aan waarmee ze kunnen timmeren of zagen. Als het lekker weer is gaan we naar buiten. Dan zorg ik voor mergel en gaan we mergel kappen. Het onderwijs is daarbij echt gericht op zelf onderzoeken en uitvinden hoe je dingen kunt maken. Hierdoor leren ze veel over zichzelf. Ik zorg voor het thema maar de kinderen maken zelf het ontwerp. Vorig jaar was het thema ‘vrijheid’. Dan wordt er met de kinderen gebrainstormd over wat vrijheid inhoudt. Dat kan over de oorlog gaan, of heel de dag mogen gamen of in de speeltuin spelen. Ik inspireer de kinderen om hun creativiteit te gebruiken en daarbij staat het proces centraal.
Als docent moet je altijd ad hoc kunnen reageren. Je bent een begeleider en je brengt ze dingen bij in de zone van de naaste ontwikkeling (Het verschil tussen wat een leerling zonder hulp kan doen en wat hij of zij met hulp kan doen red.). Ze hebben een idee en dat laat je ze uitwerken. Daarbij lopen ze tegen dingen aan waarbij ze zelf oplossingen moeten bedenken. Als iets niet lukt doe je het voor. Het proces vinden wij het belangrijkst, niet het eindproduct.

Wat doet de school aan cultuureducatie?

Als school hebben we onder begeleiding van Pit goed nagedacht over hoe we cultuureducatie willen verzorgen. We doen mee aan De Cultuurloper en daarin komen een aantal stappen tot uiting, namelijk het ondersteunend en onderzoekend leren. Het is heel waardevol om dat met elkaar te koppelen. De gesprekken die we gehad hebben gingen voornamelijk over onze ambities. Zo proberen we vaak iets te doen rondom een kunstproject. Een tijdje terug zijn we met de kinderen naar SCHUNCK gegaan. Vorig jaar is via hen een aanbod dans ingekocht. Dit schooljaar leggen we de focus op muziek. Het stond ook nog altijd op mijn lijstje om een methode te schrijven. De methode is specifiek geschreven voor wat op ons speciaal basisonderwijs van toepassing is. Ook deze methode kent de insteek om kinderen hun eigen mogelijkheden te laten onderzoeken en benutten.

Waarom vind jij cultuureducatie belangrijk?

Cultuureducatie komt overal in terug. Alles wat je hier leert, kun je in het dagelijks leven gebruiken. Zoals bijvoorbeeld met drama, je leert hoe je iemand na kunt doen of hoe je een andere rol aan kunt nemen. Op een later moment kun je dat weer inzetten, zoals bijvoorbeeld tijdens een ruzie. Dan leer je dat je op verschillende manieren zou kunnen reageren. Ik kijk daar op een andere manier naar omdat ik beeldend therapeut ben. De handelingen die het kind verricht staan parallel voor wat je in het dagelijks leven ook doet. Omdat wij bepaalde middelen inzetten, kun je ander gedrag ontdekken en/of stimuleren.
Ons streven, waar we hard aan werken, is om verschillende gebieden met elkaar te koppelen, zoals muziek, beeld, drama en WO. Dit schooljaar ronden we af met een kunstproject met een tentoonstelling (mits dit vanwege de huidige omstandigheden door kan gaan).

Hoe komt een culturele activiteit tot stand?

Culturele activiteiten hebben de meeste kans van slagen als je je daar met het hele team voor inzet. Eerder was dit vooral mijn taak, maar sinds vorig jaar wordt cultuureducatie aangestuurd door de adjunct-directeur en mij. Daarnaast zijn wij bezig met het doorlopen van De Cultuurloper. De werkwijze is dan ongeveer als volgt; we kiezen een thema waar we ons op willen richten. Vervolgens bekijken we wat de leerkrachten echt nodig hebben. We beschrijven open werkvormen zoals die ook in de les worden gebruikt zodat de leerkrachten deze vervolgens zelf in kunnen zetten. Op die manier kunnen leerkrachten een vertaalslag maken die ze nodig achtten. Ik vind het heel belangrijk dat kinderen ondergedompeld worden in een rijk cultuurbad.

Wat vind jij de leukste activiteit die georganiseerd is?

We zijn een keer naar een kunsttentoonstelling geweest van Niki de Saint Phalle, waarna de leerlingen ook zelf creatief aan de slag gingen. In de klas hadden we een tafel met klei, een tafel met papier-maché, en een tafel waar je kon timmeren. De kinderen waren echt betrokken en wilden ook heel graag. Het is erg leuk om ze te laten nadenken, creatief maar ook zakelijk: jij bent de kunstenaar, jij moet nadenken over wat jouw kunstwerk gaat kosten, bereken het materiaal maar en hang er een prijskaartje aan. Met die werkwijze komt er een eigenheid naar voren. Daar kan ik ontzettend van genieten!

Wat zou je op het gebied van cultuureducatie nog heel graag met de school willen bereiken?

Ik denk dat we op de juiste weg zijn om cultuureducatie te verankeren in het onderwijs. Datgene waar we nu mee bezig zijn, het inzetten van de methode, het geven van mini-workshops aan leerkrachten enzovoorts. De leerkrachten hebben echt zin om eraan mee te doen. Soms is het wel moeilijk hoor, want het is heel druk, en het is allemaal heel erg veel. Dat snap ik best. Daarom is het ook de kunst om cultuureducatie door alle vakken heen te laten groeien, zonder dat dat al te veel moeite kost en je ook nog iedereen enthousiast mee krijgt. Het belangrijkste blijft dat de kinderen zelf geïnspireerd blijven, ervaren dat het ook anders kan en vooral dat ze zelf heel veel potentie hebben!